Turizm dünyanın en hızlı gelişen sektörlerinden birisi. Refah düzeyinin artması, gelir ve ulaşım imkânlarının artmasının yanında tüketici istek ve tercihlerindeki hızlı değişim sonucu büyük potansiyel oluşmuştur. Bununla birlikte, Turizm yatırımları’da,ulusal ekonomiye sağladıkları döviz girdisi, istihdama olan yüksek etkileri, çoğaltan katsayılarının 3-4 arasında oluşması gibi nedenlerle, ulusal ekonomi yönünden yararlı yatırımlar sayılmaktadırlar. Turizm yatırımı yaparken planlamalar oluşturulur, bunlar arasından önemli olanlardan birisi de Fiziksel Planlamayı sayabiliriz.
Turizm Yatırımlarında Fiziksel Planlama
Sektörün bütününü oluşturan faaliyet kolları belirli bir mekânda yer alacağına göre, bu bu faaliyetlerin bağlı olduğu diğer faaliyetlerle etkileşimi düşünerek, işlerliğin en yüksek düzeyde olabileceği mekân organizasyonunun tanımlanması, fiziksel planlamanın esasını oluşturur. Turizme ilişkin faaliyetler ile bunlara bağlı diğer faaliyetler, başka yer ve zamanda, değişik bileşimler halinde bulunmaktadır. Bu faaliyetlerin oluşturduğu yerleşim biçimi, gelecekteki değişimleri göz önüne alarak tanımlamak, diğer faaliyet kolları ile mekan da ortaya çıkması ihtimal dâhilinde bulunan sürtüşmeleri en aza indirerek sektörün özellikleri ile bağımlı olarak dış ekonomiler yaratmak için yığılma-dağılma dengesi ölçütlerini belirlemek, doğaya ve turizme ilişkin kaynakların sürekliliğini sağlamak üzere ekonomi açısından saptanan yığılma-daralma dengesini çevreyle ilgili ölçütlerle düzeltmek, uygulama strateji ve politikalarını saptamak ve uygulamayı izlemek. Fiziksel planlamanın fonksiyonları arasında yer almaktadır.
Bulunan kaynağın alternatif kullanım zaman, yer ve türleri içinde sosyo-ekonomik olarak etkinliğini maksimize edecek biçimlerin saptanması, fiziksel planlama çalışmasını gerekli kılar. Bu sebeple, ülke turizm yatırımlarının yığılma-dağılma dengeleri öncelikle fiziksel planlar aracılığı ile saplanmalıdır. Sonra, belirlenen noktalar arasında öncelikler sıralanmalı ve sınırlı yatırım olanakları ekonomik, sosyal politik unsurların en yaralı olduğu ölçeklerde ve yerlerde kullanılmalıdır.
Fiziksel Planlama, tanımı ve fonksiyonları gereği turizm yatırımlarının en verimli olarak ve diğer sektörlere zarar vermeksizin hangi biçimde ve nerelerde yürütülmesinin yararlı olacağını ortaya koymaktadır. Gelişen ülkeler için, fiziksel planlama çalışmalarının bir bütünlük içerisinde yürütülmesinde birçok yararlar bulunmaktadır. Özellikle, turizm sektöründe diğer ilgili sektörlerle koordinasyon sağlanarak fiziksel planlama çalışmalarının etkin bir biçimde yürütülmesi, yatırımların yönlendirilmesi, yatırımlardan beklenen hedeflere ulaşılması gibi benzer açılardan büyük önem taşımaktadır.
- Turizm gelişmesini planlamanın amaçlarını şu şekilde açıklıyabiliriz;
- Turizmi geliştirmek için kısa ve uzun dönmeli politikaları ve uygulama süreçlerini belirlemek gerekir.
- Spontane gelişmeyi koordine ve kontrol etmeliyiz.
- Kamu ve özel sektöre gerekli yerlerde turizm hizmeti kolaylıklarını getirmesi için uygun teşvik araçlarını önerebiliriz.Turizm gelişimi için gerekli olan alanların başka iktisadi faaliyetlerce kapatılmasını önlemeliyiz.
Bununla birlikte ; Turizm fiziki planlaması ,genelde turizm ve rekreasyon olarak ikiye ayrılmaktadır. Turizm kavramsal olarak rekeasyon faaliyetlerinin bir parçasıdır. Fakat, turizm ve rekreasyon faaliyetleri ve tesisleri birbirinden ayrı olarak değerlendirilmektedir. Turizm fiziki planlaması ele aldığı coğrafi mekanların türüne göre değişmektedir.
- Ülke ölçeğinde turizm sektörü master planları,
- Bölge veya alt bölge ölçeğinde turizm sektmrü master planları.
- Mahalli ölçekte İmar Planları .
Turizm ve rekreasyon fiziki planları,planlanan doğal kaynak ve faaliyet türüne göre de değişmektedir; Deniz turizmi planları,kaplıca planları ,kayak merkezi planları ,tatil köyü planları,kara sporları merkezi gibi. Türkiye’de turizm fiziki planlaması hatları ile ülke,bölge ve çevre düzeni planı aşamasını izlemiştir. Fakat,mahallı ölçekte plan yapımı ve plansız gelişme çoğunlukla el ele gitmiştir.