Fizibilite,bir pazar analizi,bir teknik analiz ve finansal analiz olarak adlandırılan üç belirgin aşamayı içeren bir ekonomik analizdir yöntemidir.Pazar analizi proje ürününün içinde yer alacağı pazarın ve çevrenin durumunu ve ürüne gösterilecek reaksiyonun etkilerini belirlemeyi amaçlar.Teknik analiz düşünülen projenin teknik olarak yapılabilirliğini ele alır.Finansal analiz ise projeye ilişkin nakit giriş ve çıkışları ışığında, gerekli finansal kaynak ihtiyacını ve nereden temin edileceğini belirler.Yani yatırım projesini ekonomik açıdan yapılabilirliğini karşı bilgi edilebilirliğini gözler önüne sermektedir bununla birlikte fizibilite çalışmaları çeşitli projeler arasından seçim yapma olanağı vermektedir.
Başarılı İşletmeler’in Sırrı Fizibilite Çalışması
Yatırım fikri önce zihinlerde bir fikir olarak oluşur ve daha sonra,bu fikir daha sonra fizibilite çalışmaları ve proje değerlendirmesi şeklinde yol alır.Modern işletmecilik kavramında fizibilite çalışmaları önemlidir.Ekonomik değerlerle uğraşan ve kurulması ancak belirli düzeyde kaynakların yatırılması ile mümkün olan işletme,herşeyden önce az kaynakların rasyonel bir biçimde kullanılmasını sağlayarak ciddi,sistemli ve bilimsel nitelikte yatırım öncesi çalışmalara dayandırılmalıdır. Yatırımcı için yatırım riske veya zarar tehlikesine girmek demektir çünkü piyasa ortamı belirsizdir ve ne olucağına dair öngörü sahibi olmak zordur.
Bu belirsizlik çerçevesinde bu belirsizliği azaltmak ve en cazip görünen bir yatırımı yapmak isterken,zarar tehlikesini de gözönünde tutmak için bile müteşebbis niyetlerini ve beklentilerini somutlaştırmak,ölçülebilir hale getirmek ihtiyacını duyar ki, yatırım projesi fikrinin ve fizibilite çalışmalarının esası buna dayanmaktadır.Bunla birlikte,yatırımlar için çeşitli kolaylıklar sağlayan DPT,Hazine Müsteşarlığı,Halk Bankası,TC.Zıraat Bankası ve KOSGEB gibi çeşitli devlet kuruluşlarına,girişilen yatırımın beğendirilmesi gerekmektedir.Şu halde onların iyi bir yatırım yapıldığına ikna edilmesi için de sözkonusu çalışmalar önem kazanmaktadır.
Fizibilite çalışmaları yapılmasının ve raporunun hazırlanmasının başlıca amaçlarını şu şekilde sıralayabiliriz;
1.İşletmenin kurulmasına veya kurulmamasına kesin karar vermek.
2.İşletmenin hangi büyüklükte ve nerede kurulacağını belirlemek.
3.Yatırımın finansal portesini ortaya koymak gerekli iç ve dış finansman için yardımcı olacak finansal kuruluşlara gerekli belge olarak rapor sunmak.
4.Teşvik kredisi, yatırım indirimi ve döviz tahsisi gibi devletin sağladığı imkanlardan yararlanmak üzere sözkonusu raporu ilgili kamu kuruluşlarına sunmak.
5.Projenin uygulanması, işletmenin kuruluşu ve işletilmesi sırasında karşılaşılabilecek güçlükleri önceden tahmin ederek gerekli tedbirleri almak.
Durum Tespit Çalışması Ve İlk Yapılabilirlik Çalışmasının Önemi
Fizibilite çalışmaları,proje fikrinin oluşmasından sonra,ne tür bir yatırım yapılacağının araştırılması ile başlamaktadır.Durum tesbit çalışması denilen ve kaba tahminlere dayanan bu ilk çalışmalar ayrıntılı nitelikteki önseçim veya ilk yapılabilirlik çalışması ile desteklenmektedir.Bununla birlikte,durum tesbit çalışması,ümit verici imkan ve fırsatları gösteriyor ise, proje fikri hakkında sadece ilk yapılabilirlik çalışması ile de yatırım kararı verilebilir.Elde edilen veriler,proje fikrinin uygulanabilir bir öneri olmadığını gösteriyorsa,fizibilite raporuna gerek kalmadan kısa yoldan cazip olmayan proje fikrinden vazgeçilir.Çünkü İlk Yapılabilirlik Çalışması,yatırım kararının verilmesine temel alınan asıl fizibilite raporundan önce,proje fikrinin ilk değerlendirilmesi niteliğinde olup,yüzeysel olmakla beraber aynı konularda bilgiler sağlar.
Fizibilite Çalışması, isabetli yatırım kararı alabilmek için ekonomik,teknik ve finansal bakımdan gerekli verileri ve bilgileri içermelidir.Hangi malın üretimi için yatırım yapılacağına veya belirli bir malın üretimine ilişkin çeşitli yaklaşımları ve gerekli bilgileri ortaya koymalıdır.Böyle bir çalışma sonucunda yatırımcı bu bilgiler ile birlikte en isabetli yatırım kararını alabilsin.Yatırımı gerçekleştirdikten sonra işletme aşamasında önemli sıkıntılarla karşılaşmasın.Yatırım karar vermeden önce yapılması gereken fizibilite araştırması ve raporu,kesinlikle bir bürokratik formalite veya yasak savma işlemi değildir. Bunun aksine isabetli yatırım kararına yardımcı olacak önemli bilgilerin derlendiği bir çalışmasıdır.
Kaynaklar:http://mahmutozdemir.8m.com